یکی از مطالعات اخیر نشان میدهد کار کردن در شیفتهای شبانه چرخشی میتواند شدیدا برای سطح قند خون در بدن مضر باشد. گزارشی از این مطالعه در Diabetes Care منتشر شده است.
محققان در این مطالعه، اطلاعات مربوط به بیش از ۲۷۰ هزار نفر از مردم بریتانیا را مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که اگر افراد در ساعات کاری نامنظم یا شیفتهای شبانه چرخشی کار کنند، شانس ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را ۴۴ درصد نسبت به حالت عادی افزایش میدهند.
دکتر سلین وتر (از مسئولان این مطالعه) میگوید: شغلهای شیفتی، خصوصا شیفتهای شبانه، ریتم بیولوژیک و همچنین ریتم طبیعی اجتماعی را در انسانها مختل میکند و حتی به ریتم خواب هم صدمه میزند. مجموعه این اختلالها، خطر ابتلا به اختلالهای متابولیک، از جمله ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲، را افزایش میدهند.
یافتههای این مطالعه نشان میدهند که هرچه افراد بیشتر در شیفتهای شبانه نامنظم و چرخشی کار کنند، خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را بالاتر میبرند. برای مثال، کار شبانه به اندازه ۳ نوبت در ماه با افزایش خطر ۲۴ درصدی ابتلا به دیابت نوع ۲ همراه میشود، درحالی که اگر این میزان به بیشتر از ۸ نوبت در ماه برسد، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نیز از ۳۶ درصد میگذرد.
دکتر وتر میگوید: «مطالعه ما، یکی از اولین مواردی است که رابطه دوز-واکنش را نشان میدهد؛ یعنی به ما میگوید که هرچه افراد بیشتر در شیفت شبانه کار کنند، احتمال ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را هم بالاتر میبرند». با اینحال، کار کردن بهصورت دائمی در شیفت شب با افزایش خطر ابتلا به بیماری دیابت مرتبط نیست. محققان میگویند که چنین افرادی میتوانند خودشان را با برنامه شبانه سازگار کنند. در ضمن، افرادی که ذاتا به بیداری در ساعات شب تمایل دارند، راحتتر چنین سازگاریای را تجربه خواهند کرد.
به توصیه متخصصان، افرادی که نمیتوانند از کارهای شبانه خودداری کنند، میتوانند خطرات احتمالی برای سلامتی خودشان را از این راهها کاهش بدهند: رژیم غذایی سالم، مراقبت از وزن، ورزش منظم و خواب کافی در ساعات استراحت.
لازم به ذکر است که این یافتهها نمیتوانند رابطه علت و معلولی مستقیمی را بین کار شیفتی و ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ اثبات کنند. با اینحال، مطالعات اخیر نیز نشان دادهاند که کار شیفتی با احتمال مبتلا شدن به بیماریهای قلبی، بیماری دیابت و همچنین سرطان مرتبط است.